EU- en WHO-normen luchtkwaliteit
EU-normen vs. WHO-richtlijnen: hoeveel luchtvervuiling is nog acceptabel?
We weten dat luchtvervuiling schadelijk is maar hoeveel is nog ‘acceptabel’?
De Europese Unie (EU) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geven beiden normen af.
Wat is het verschil – en waarom is dat belangrijk?
Juridisch bindend vs. gezondheidskundig advies
EU-normen (Grenswaarden)
- Wettelijk bindend voor EU-lidstaten
- Maatregelen verplicht bij overschrijding
- Compromis tussen gezondheid, economie en techniek
WHO-richtlijnen (Advieswaarden)
- Niet juridisch bindend, wel wetenschappelijk onderbouwd
- Geven aan wanneer gezondheidsrisico’s minimaal zijn
- Worden wereldwijd als referentie gebruikt
WHO scherpt advieswaarden aan (2021)
Op basis van nieuw onderzoek heeft de WHO in 2021 haar advieswaarden voor luchtkwaliteit fors aangescherpt.
Stof | WHO Advies (2021) | EU Grenswaarde |
---|---|---|
Fijnstof PM2.5 | 5 µg/m³ | 25 µg/m³ |
Fijnstof PM10 | 15 µg/m³ | 40 µg/m³ |
Stikstofdioxide (NO₂) | 10 µg/m³ | 40 µg/m³ |
Ozon (O₃) | 60 µg/m³ (piekseizoen) | – |
Wat betekent dit?
- Groot verschil: De WHO-advieswaarden zijn veel strenger. Zelfs als EU-normen worden gehaald, is de lucht vaak nog niet gezond.
- Druk op EU-beleid: Er wordt onderhandeld over strengere wettelijke normen in lijn met de WHO-richtlijnen.
Bekijk hier het WHO adviedocument over diverse stoffen in de lucht. (Taal Engels)
In het nieuws: Plannen van de EU om de luchtverontreiniging terug te dringen voor 2050.
Waarom zijn deze normen belangrijk?
- Gezondheidsbescherming: Ze vormen de basis voor luchtkwaliteitsbeleid.
- Bewustwording: Maken zichtbaar wat als schadelijk wordt beschouwd.
- Monitoring: Helpt bij het meten van luchtkwaliteit (meetmethoden)
- Stimulans voor actie: Uit onderzoek blijkt dat normen overheden en industrieën aan tot schonere technologie.
Dit mechanisme van aanjagen word nog vaak onderschat.
Conclusie
De WHO-richtlijnen vertegenwoordigen het gezondheidsideaal, de EU-normen zijn het wettelijke minimum. Zolang dat verschil zo groot blijft, is er werk aan de winkel.
Voor een echt gezonde leefomgeving moeten we blijven streven naar schonere lucht – ook als de wet al gehaald is.
Als consument of burger kun je ook invloed uitoefenen: kies bewust voor schone mobiliteit, energiebesparing en apparaten met lage uitstoot.
Informeer jezelf, en moedig lokale en landelijke beleidsmakers aan om de WHO-richtlijnen als uitgangspunt te nemen.